ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β ΜΑΘΗΜΑ ΙΙ

 

Λατινικά  Ενότητα 2

Διδώ και Αινείας

 

Aeneas filius Anchisae est. Patria Aeneae Troia est. Graeci Troiam oppugnant et dolo expugnant. Aeneas cum Anchisa, cum nato et cum sociis ad Italiam navigat. Sed venti pontum turbant et Aenean in Αfricam portant. Ibi Dido regina novam patriam fundat. Aeneas reginae insidias Graecorum renarrat. Regina Aenean amat et Aeneas reginam. Denique Aeneas in ltaliam navigat et regina exspirat.

 

Ο Αινείας είναι γιος του Αγχίση. Πατρίδα του Αινεία είναι η Τροία. Οι Έλληνες πολιορκούν την Τροία και την κυριεύουν με δόλο. Ο Αινείας πλέει προς την Ιταλία με τον Αγχίση, με το γιο του και με τους συντρόφους του. Οι άνεμοι όμως αναταράζουν το πέλαγος και φέρνουν τον Αινεία στην Αφρική. Εκεί η βασίλισσα Διδώ θεμελιώνει μια καινούργια πατρίδα. Ο Αινείας διηγείται στη βασίλισσα από την αρχή τους δόλους των Ελλήνων. Η βασίλισσα ερωτεύεται τον Αινεία κι ο Αινείας τη βασίλισσα. Τελικά ο Αινείας πλέει στην Ιταλία και η βασίλισσα ξεψυχάει.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1.Στα Λατινικά η δοτική δεν εκφράζει επιρρηματικές σχέσεις με εξαίρεση τη δοτική του σκοπού. Οι επιρρηματικές σχέσεις εκφράζονται με αφαιρετική π.χ. dolo: αφαιρετική του τρόπου.

2.ad Italiam (ad+ αιτιατική): κατεύθυνση/προσέγγιση

 In Italiam (in+αιτιατική): κατεύθυνση/άφιξη/ είσοδος σε λιμάνι.

3. Τα δευτερόκλιτα ουσιαστικά είναι κυρίως αρσενικά και ουδέτερα.

Θηλυκά είναι μόνο:

α. Τα ονόματα των δέντρων

β. Τα ελληνικά θηλυκά, π.χ. methodus, Aegyptus κλπ

γ. Τα alvus (κοιλιά), humus (γη), vannus (λικμός σιταριού)

4.Τα κύρια ονόματα σε –ius, το filius (και η αντωνυμία meus ) σχηματίζουν την κλητική σε –i αντί –ie

5.Τα υπερδισύλλαβα ονόματα σε -ius και –ium στη γενική του ενικού συναιρούν πολλές φορές το τελικό –ii σε –i.

π.χ. filius γεν. filii και fili. ingenium γεν. ingenii και ingeni

Γλωσσικά – Γραμματικά σχόλια

Aeneas: ονομαστική ενικ. του ουσ. Aeneas, Aeneae (αρσ. α΄ κλ.) = ο Αινείας. [Αιτιατική ενικ.: Αeneam & Αenean.]

filius: ονομαστική ενικ. του ουσ. filius, filii / fili (αρσ. β΄ κλ.) = ο γιος. [Γενική ενικ.: filii & fili. Κλητική ενικ.: fili.]

Anchisae: γενική ενικ. του ουσ. Anchises, Anchisae (αρσ. α΄ κλ.) = ο Αγχίσης. [Αιτιατική ενικ.: Anchisam & Anchisen. Kλητική ενικ.: Anchisa & Anchise.]

est: γ΄ ενικ. οριστικής ενεστώτα του ρήμ. sum, fui, –, esse = είμαι.

patria: ονομαστική ενικ. του ουσ. patria, patriae (θηλ. α΄ κλ.) = η πατρίδα.

Aeneae: γενική ενικ. του ουσ. Aeneas, Aeneae (αρσ. α΄ κλ.) = ο Αινείας. [Αιτιατική ενικ.: Αeneam & Αenean.]

Troia: ονομαστική ενικ. του ουσ. Troia, Troiae (θηλ. α΄ κλ.) = η Τροία. [Δεν έχει πληθ. αριθμό.]

est: γ΄ ενικ. οριστικής ενεστώτα του ρήμ. sum, fui, –, esse = είμαι.

Graeci: ονομαστική πληθ. του ουσ. Graecus, Graeci (αρσ. β΄ κλ.) = ο Έλληνας. [Προέρχεται από το επίθ. Graecus, –a, –um.]

Troiam: αιτιατική ενικ. του ουσ. Troia, Troiae (θηλ. α΄ κλ.) = η Τροία. [Δεν έχει πληθ. αριθμό.]

oppugnant: γ΄ πληθ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. oppugno, oppugnavi, oppugnatum, oppugnare (1) = πολιορκώ.

et: συμπλεκτικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = και.

dolo: αφαιρετική ενικ. του ουσ. dolus, doli (αρσ. β΄ κλ.) = ο δόλος.

expugnant: γ΄ πληθ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. expugno, expugnavi, expugnatum, expugnare (1) = κυριεύω.

Aeneas: ονομαστική ενικ. του ουσ. Aeneas, Aeneae (αρσ. α΄ κλ.) = ο Αινείας. [Αιτιατική ενικ.: Αeneam & Αenean.]

cum: πρόθεση (+ αφαιρετική) = με, μαζί με.

Anchisa: αφαιρετική ενικ. του ουσ. Anchises, Anchisae (αρσ. α΄ κλ.) = ο Αγχίσης. [Αιτιατική ενικ.: Anchisam & Anchisen. Kλητική ενικ.: Anchisa & Anchise.]

nato: αφαιρετική ενικ. του ουσ. natus, nati (αρσ. β΄ κλ.) = ο γιος.

sociis: αφαιρετική πληθ. του ουσ. socius, socii (αρσ. β΄ κλ.) = ο σύντροφος.

ad: πρόθεση (+ αιτιατική) = προς.

Italiam: αιτιατική ενικ. του ουσ. Italia, Italiae (θηλ. α΄ κλ.) = η Ιταλία. [Δεν έχει πληθ. αριθμό.]

navigat: γ΄ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. navigo, navigavi, navigatum, navigare (1) = πλέω.

sed: αντιθετικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = αλλά.

venti: ονομαστική πληθ. του ουσ. ventus, venti (αρσ. β΄ κλ.) = ο άνεμος.

pontum: αιτιατική ενικ. του ουσ. pontus, ponti (αρσ. β΄ κλ.) = η θάλασσα.

turbant: γ΄ πληθ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. turbo, turbavi, turbatum, turbare (1) = ταράζω.

et: συμπλεκτικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = και.

Aenean: αιτιατική ενικ. του ουσ. Aeneas, Aeneae (αρσ. α΄ κλ.) = ο Αινείας. [Αιτιατική ενικ.: Αeneam & Αenean.]

in: πρόθεση (+ αιτιατική) = σε, προς.

Africam: αιτιατική ενικ. του ουσ. Africa, Africae (θηλ. α΄ κλ.) = η Αφρική. [Δεν έχει πληθ. αριθμό.]

portant: γ΄ πληθ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. porto, portavi, portatum, portare (1) = φέρνω.

ibi: τοπικό επίρρ. = εκεί.

Dido: ονομαστική ενικ. του ουσ. Dido, Didonis / Didus (θηλ. γ΄ κλ.) = η Διδώ. [Γενική ενικ.: Didonis & Didus. Δοτική ενικ.: Didoni & Dido. Αιτιατική ενικ.: Didonem & Dido.]

regina: ονομαστική ενικ. του ουσ. regina, reginae (θηλ. α΄ κλ.) = η βασίλισσα.

novam: αιτιατική ενικ., θηλ. γένους, του επιθ. β΄ κλ. novus, –a, –um = νέος.

patriam: αιτιατική ενικ. του ουσ. patria, patriae (θηλ. α΄ κλ.) = η πατρίδα.

fundat: γ΄ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. fundo, fundavi, fundatum, fundare (1) = ιδρύω.

Aeneas: ονομαστική ενικ. του ουσ. Aeneas, Aeneae (αρσ. α΄ κλ.) = ο Αινείας. [Αιτιατική ενικ.: Αeneam & Αenean.]

reginae: δοτική ενικ. του ουσ. regina, reginae (θηλ. α΄ κλ.) = η βασίλισσα.

insidias: αιτιατική πληθ. του ουσ. insidiae, insidiarum (θηλ. α΄ κλ.) = τέχνασμα. [Δεν έχει ενικ. αριθμό.]

Graecorum: γενική πληθ. του ουσ. Graecus, Graeci (αρσ. β΄ κλ.) = ο Έλληνας.

renarrat: γ΄ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. renarro, renarravi, renarratum, renarrare (1) = διηγούμαι από την αρχή.

regina: ονομαστική ενικ. του ουσ. regina, reginae (θηλ. α΄ κλ.) = η βασίλισσα.

Aenean: αιτιατική ενικ. του ουσ. Aeneas, Aeneae (αρσ. α΄ κλ.) = ο Αινείας. [Αιτιατική ενικ.: Αeneam & Αenean.]

amat: γ΄ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. amo, amavi, amatum, amare (1) = αγαπώ.

et: συμπλεκτικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = και.

Aeneas: ονομαστική ενικ. του ουσ. Aeneas, Aeneae (αρσ. α΄ κλ.) = ο Αινείας. [Αιτιατική ενικ.: Αeneam & Αenean.]

reginam: αιτιατική ενικ. του ουσ. regina, reginae (θηλ. α΄ κλ.) = η βασίλισσα.

denique: χρονικό επίρρ. = τελικά.

Aeneas: ονομαστική ενικ. του ουσ. Aeneas, Aeneae (αρσ. α΄ κλ.) = ο Αινείας. [Αιτιατική ενικ.: Αeneam & Αenean.]

in: πρόθεση (+ αιτιατική) = προς.

Italiam: αιτιατική ενικ. του ουσ. Italia, Italiae (θηλ. α΄ κλ.) = η Ιταλία. [Δεν έχει πληθ. αριθμό.]

navigat: γ΄ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. navigo, navigavi, navigatum, navigare (1) = πλέω.

et: συμπλεκτικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = και.

regina: ονομαστική ενικ. του ουσ. regina, reginae (θηλ. α΄ κλ.) = η βασίλισσα.

exspirat: γ΄ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. exspiro, exspiravi, exspiratum, exspirare (1) = πεθαίνω, ξεψυχώ.

Συγκεντρωτική Παρουσίαση Γραμματικών Τύπων

Ουσιαστικά 

A΄ κλίση

Αρσενικά

Aeneas, -ae (δεν έχει πληθυντικό)

Anchises,-ae (δεν έχει πληθυντικό)

Θηλυκά

Africa, -ae (δεν έχει πληθυντικό)

insidiae, -arum (δεν έχει ενικό)

Italia,-ae (δεν έχει πληθυντικό)

patria,-ae

regina, -ae

Troia, -ae (δεν έχει πληθυντικό)

Β΄ κλίση

Αρσενικά

dolus, -i

filius, -ii,- (i)

Graecus, -i

natus, -i

pontus, -i

socius, -ii

ventus, -i

Γ΄ κλίση

Θηλυκά 

Dido, Didonis

 

ΕΠΙΘΕΤΑ

novus, a, um=νέος

 

ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ

Ibi =εκεί

Denique =τελικά

 

ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ

ad +ΑΙΤ =σε (κίνηση προς τόπο: ad Italiam)

in +ΑΙΤ=προς, σε (κίνηση προς τόπο : in Africam, in Italiam)

 

ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ

et (συμπλ.)=και

sed (αντιθ)=αλλά

 

Αρχικοί Χρόνοι Ρημάτων

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ	ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ	ΣΟΥΠΙΝΟ	ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ
sum	fui		esse
Α’ ΣΥΖΥΓΙΑ
amo	amavi	amatum	amare
expugno	expugnavi	expugnatum	expugnare
exspiro	exspiravi	exspiratum	exspirare
fundo	fundavi	fundatum	fundare
navigo	navigavi	navigatum	navigare
oppugno	oppugnavi	oppugnatum	oppugnare
porto	portavi	portatum	portare
renarro	renarravi	renarratum	renarrare
turbo	turbavi	turbatum	turbare

Συντακτική Ανάλυση

1. Aeneas filius Anchisae est. Κύρια πρόταση

est: ρήμα, Aeneas: υποκείμενο, filius: κατηγορούμενο στο Aeneas μέσω του est, Anchisae: γενική κτητική στο filius.

2. Patria Aeneae Troia est. Κύρια πρόταση

est: ρήμα, Troia: υποκείμενο, Patria: κατηγορούμενο στο Troia μέσω του est, Aeneae: γενική κτητική στο Patria.

3. Graeci Troiam oppugnant. Κύρια πρόταση

oppugnant: ρήμα, Graeci: υποκείμενο, Troiam: αντικείμενο.

4. dolo expugnant. Κύρια πρόταση

expugnant: ρήμα, Graeci: (ενν.) υποκείμενο, Troiam: (ενν.) αντικείμενο dolo: αφαιρετική του μέσου στο expugnant.

5. Aeneas cum Anchisa, cum nato et cum sociis ad Italiam navigat. Κύρια πρόταση

navigat: ρήμα, Aeneas: υποκείμενο, cum Anchisa, cum nato, cum sociis: εμπρόθετοι επιρρηματικοί προσδιορισμοί της συνοδείας στο navigat, ad Italiam: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου που δηλώνει κατεύθυνση στο navigat.

6. Sed venti pontum turbant. Κύρια πρόταση

turbant: ρήμα, venti: υποκείμενο, pontum: αντικείμενο.

7. Aenean in Africam portant. Κύρια πρόταση

portant: ρήμα, venti: υποκείμενο, Aenean: αντικείμενο, in Africam: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου που δηλώνει κατεύθυνση στο portant.

8. Ibi Dido regina novam patriam fundat. Κύρια πρόταση

fundat: ρήμα, Dido: υποκείμενο, patriam: αντικείμενο, novam: επιθετικός προσδιορισμός στο patriam, regina: παράθεση στο Dido, Ibi: επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου στο fundat.

9. Aeneas reginae insidias Graecorum renarrat. Κύρια πρόταση

renarrat: ρήμα, Aeneas: υποκείμενο, insidias: άμεσο αντικείμενο, reginae: έμμεσο αντικείμενο, Graecorum: γενική υποκειμενική στο insidias.

10. Regina Aenean amat. Κύρια πρόταση

amat: ρήμα, Regina: υποκείμενο, Aenean: αντικείμενο.

11. Aeneas reginam. Κύρια πρόταση

amat: (ενν.) ρήμα, Aeneas: υποκείμενο, reginam: αντικείμενο.

12. Denique Aeneas in Italiam navigat. Κύρια πρόταση

navigat: ρήμα, Aeneas: υποκείμενο, in Italiam: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου που δηλώνει κατεύθυνση στο navigat, Denique: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο navigat.

13. regina exspirat. Κύρια πρόταση

exspirat: ρήμα, regina: υποκείμενο.

 

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Να κλιθούν: nova patria, regina. natus, socius, Graecus, pontus, filius.
2. Να κλιθεί η αντωνυμία ille, illa, illud.
3. Να κλίνετε την οριστική ενεστώτα των ρημάτων: turbo, exspiro, oppugno
4. τις συνεκφορές: ventus adversus, incola barbarus, malus magna και το αρσενικό και το θηλυκό των επιθέτων plenus, plena, plenum και gelidus, gelida, gelidum
5.  Να γράψετε τους αρχικούς χρόνους όλων των ρημάτων της α’ συζυγίας από το κείμενο του μαθήματος II.
6. Να σκεφτείτε και να γράψετε, για καθεμιά από τις λέξεις του κειμένου, αν υπάρχουν λέξεις: ομόρριζες με αυτήν στα Αρχαία Ελληνικά και/ή παράγωγες από αυτήν σε νεότερες – νεολατινικές γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά
7.  Ο μύθος του Αινεία:  Ποια η σχέση του Αινεία α) με την Τροία, β) με την Καρχηδόνα και γ) με την Ιταλία; Για την απάντησή σας να συμβουλευθείτε και τον χάρτη που ακολουθεί.Σε ποιο έργο του ποιητή Βιργιλίου διαβάζουμε για τον Αινεία; Από ποιο ελληνικό έργο /έργα είναι κυρίως επηρεασμένο το έργο αυτό;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΧΑΡΤΗΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΑΙΝΕΙΑ

12) Ποια φράση από το κείμενο του μαθήματος ΙΙ περιγράφει καλύτερα την πιο κάτω εικόνα;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Carpe diem (Άδραξε την ημέρα).